Το παρακάτω άρθρο είναι μια δική μου μετάφραση του
"Anti-Communist Cliches Are Cold War Anti-History" του Denis Churilov
που δημοσιεύτηκε στο site FRN στις 26 Μαίου 2018.
Σχόλιο: Θα μπορούσε κανείς να πει πως το άρθρο αυτό γράφτηκε
για να υπερασπιστεί τα Σοσιαλιστικά καθεστώτα. Κατά τη γνώμη μου, γράφτηκε για
να υπερασπιστεί την ιστορική πραγματικότητα και την ανοιχτή σκέψη. Ή
τουλάχιστον γι' αυτό μπήκα εγώ στον κόπο να το μεταφράσω. Από 'κει και πέρα,
μια ανάγνωση για τον υπαρκτό Σοσιαλισμό η οποία δεν προέρχεται από
την Δυτική προπαγάνδα, είναι χρήσιμη και ουσιαστική. Χωρίς ποτέ να ξεχνάμε
ορισμένα σοβαρά προβλήματα των καθεστώτων αυτών, συγκρίνοντάς τα όμως με τα
σοβαρά προβλήματα που βιώνουμε στο σήμερα.
Τα αντι-κομμουνιστικά κλισέ είναι ψυχροπολεμική
αντι-ιστορία
Είναι τουλάχιστον παράλογο να συγκρίνουμε τον Κομμουνισμό
ή τον Σοσιαλισμό με τον Καπιταλισμό και την ελεύθερη αγορά, χωρίς να λαμβάνουμε
υπόψη μας τους γεωγραφικούς, κοινωνικούς/πολιτιστικούς και ιστορικούς
παράγοντες της κάθε συνθήκης.
Για παράδειγμα, όλοι γελάνε με τη Βόρεια Κορέα και τον
"ψευδο-κομμουνισμό" της. Παρ' όλ' αυτά, κανείς δεν αναλογίζεται το
ότι η χώρα δεχόταν σκληρές οικονομικές κυρώσεις για δεκαετίες και το ότι
βρίσκεται σε μια γεωγραφική περιοχή όπου είναι αδύνατο να καλλιεργήσεις
οτιδήποτε ουσιαστικό. Ακόμη, σχεδόν κανένας δεν αναφέρεται στην γεωπολιτική
κατάσταση της περιοχής, η οποία εξηγεί την αυστηρότητα του Βορειοκορεάτικου
καθεστώτος. Παρ' όλ' αυτά, οι Βορειοκορεάτες έχουν ακόμη την ικανότητα να
κατασκευάζουν υποβρύχια, βαλλιστικά πυραυλικά συστήματα και θερμοπυρηνικά όπλα.
Μπορεί η καπιταλιστική και με πλούσιο υπέδαφος Δημοκρατία του Κονγκό να
αναπτύξει τα δικά της πυραυλικά συστήματα και θερμοπυρηνικά όπλα; Μάλλον όχι.
Οι περισσότεροι, όταν πάνε να συγκρίνουν τον
Κομμουνισμό/Σοσιαλισμό με τον Καπιταλισμό, πάντοτε συγκρίνουν την Κούβα και τη
Βενεζουέλα με τις Η.Π.Α. και τις πολύ ανεπτυγμένες χώρες της Δυτικής Ευρώπης.
Κανείς δεν συγκρίνει την Κούβα με την Αιτή, ας πούμε, που είναι μια πλήρως
καπιταλιστική χώρα υπό Αμερινανική επιρροή. Γιατί κανείς δεν συγκρίνει την φτωχή
και "μίζερη" σοσιαλιστική Κούβα με "πλούσια" και
"χαρούμενα" περιφεριακά κράτη όπως την Κολομβία; Γιατί δεν κάνουν
συγκρίσεις ανάμεσα στη σοσιαλιστική Βενεζουέλα και στο καπιταλιστικό Μεξικό,
όπου υπάρχει ένα τεράστιο κενό ανάμεσα στους πλούσιος και τους φτωχούς, όπου
διεξάγονται πλήρως καπιταλιστικοί πόλεμοι ανάμεσα σε καρτέλ ναρκωτικών για πάνω
από μια δεκαετία τώρα, με τα στοιχεία να αναφέρουν ήδη εκατό χιλιάδες νεκρούς;
Μήπως να πάμε πίσω στο χρόνο και να συκρίνουμε το
ψευδο-καπιταλιστικό Ιράκ του '60, για παράδειγμα, με τη σοσιαλιστική Σοβιετική
Ένωση;
Βλέπουμε συχνά κόσμο από την άκρα δεξιά να ισχυρίζεται
πως ο σοσιαλισμός είναι ένα αναποτελεσματικό σύστημα που δεν λειτουργεί καλά,
ένα σύστημα που "απέτυχε κάθε φορά που δοκιμάστηκε". Λοιπόν, αυτό το
"σκάρτο" σύστημα, κατάφερε να προστατέψει τον εαυτό του και να
διαλύσει την πιο ανεπτυγμένη πολεμική μηχανή τη δεκαετία του '40 κι έπειτα
κατόρθωσε να αναπτύξει τα πιο πρωτοπόρα πυρηνικά και διαστημικά συστήματα που
είχαν εμφανιστεί.
Πολύς κόσμος δεν το αναλογίζεται πλέον αυτό, αλλά κατά τη
διάρκεια του Β' Παγκοσμοσμίου Πολέμου, η Σοβιετική Ένωση δεν πολέμησε μόνο τη
Ναζιστική Γερμανία. Πολέμησε δυνάμεις που είχαν προέλθει από ολόκληρη σχεδόν
την Ευρώπη (με έναν συνολικό πληθυσμό γύρω στα 400 εκατομμύρια, όταν η
Σοβιετική Ένωση είχε πληθυσμό κάτω από 200 εκατομμύρια). Περίπου το ένα τρίτο
των τανκς του Τρίτου Ράιχ είχε κατασκευαστει στην Τσεχοσλοβακία. Οι
περισσότερες από τις ήδη κατεκτημένες χώρες, προμήθευαν τον Χίτλερ με φυσικούς
πόρους, εργατικά χέρια και στρατιώτες (π.χ. περισσότεροι ήταν οι Γάλλοι
στρατιώτες που πολέμησαν μαζί με τους Γερμανούς στον Ανατολικό Μέτωπο, παρά
εκείνοι που συμμετείχαν σε ολόκληρη τη Γαλλική Αντίσταση). Η Σοβιετική Ένωση
πολέμησε πρακτικά μόνη της μέχρι το 1944. Ο Κόκκινος Στρατός ήδη προήλαυνε στην
Ευρώπη όταν οι Σύμμαχοι αποφάσισαν να κάνουν την απόβαση της Νορμανδίας.
Έπειτα, ο Σοβιετικός στρατός από μόνος του επικράτησε του Μαντζουριανικού
στρατού της ιμπεριαλιστικής Ιαπωνίας (η οποία, παρεπιπτόντως, ήταν καπιταλιστικό
κράτος), αποθώντας τον από την ηπειρωτική Ασία σε μόλις λίγες εβδομάδες,
τη στιγμή που οι Η.Π.Α. "σταματούσαν τον πόλεμο" και "έσωζαν
ζωές" με τις ατομικές βόμβες που ακαριαία σκότωσαν 200 χιλιάδες πολίτες
στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι.
Και μετά, ύστερα από έναν καταστροφικό πόλεμο, η
Σοβιετική Ένωση κατάφερε να ανοικοδομήσει τα πάντα. Έπειτα, αυτό το
"αποτυχημένο" σύστημα κατόρθωσε την πρώτη του πετυχημένη πυρηνική
δοκιμή το 1949. Κι έπειτα, διαξήγαγε πετυχημένες θερμοπυρηνικές δοκιμές το
1953, αποδεικνύοντας και πάλι πόσο "τελειωμένος" και
"ανίκανος" ήταν ο Σοσιαλισμός. Μετά, οι "αναποτελεσματικοί"
Σοβιετικοί τα κατάφεραν και πάλι, όταν εκτόξευσαν τον πρώτο δορυφόρο στο
διάστημα, τον Σπούτνικ-1, το 1957. Και μετά πάλι, τον Απρίλιο του 1961, όταν το
"δυσλειτουργικό" σοσιαλιστικό κράτος έστειλε, για πρώτη φορά στην
ιστορία της ανθρωπότητας, κάποιον άνθρωπο στο διάστημα.
Για να μην αναφέρουμε το εξαιρετικό τους σύστημα υγείας
και το σχεδόν μηδενικό ποσοστό αναλφαβητισμού, τη στιγμή που πριν το Σοσιαλισμό,
πριν την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, περίπου το 70% του Ρωσσικού πληθυσμού
ήταν αναλφάβητο, με το προσδόκιμο ζωής οριακά να υπερβαίνει το αντίστοιχο του
σημερινού στην Κεντρική Αφρική.
Όλα αυτά για τον Σοσιαλισμό που "απέτυχε κάθε φορά
που δοκιμάστηκε".
Αυτοί οι "αναποτελεσματικοί" σοσιαλιστές
κατάφεραν να χτίσουν τη δεύτερη μεγαλύτερη υπερδύναμη του πλανήτη, στο δεύτερο
μισό του 20ου αιώνα. Αν το αγνοήσουμε αυτό, αγνοούμε την ιστορική
πραγματικότητα.
Ναι, οι Σοβιετικοί πολίτες υπέμειναν τεράστιες δυσκολίες
και ποτέ δεν είχαν όλες τις ανέσεις που είχαν οι πολίτες της Αμερικής, όμως
παρ' όλ' αυτα ζούσαν καλύτερα από το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού, το
μεγαλύτερο κομμάτι του οποίου ζούσε σε καπιταλιστικές περιοχές.
"Ναι, αλλά γιατί τελικά έπεσε η Ε.Σ.Σ.Δ.;", θα
ρωτήσουν αρκετοί. Πράγματι, η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε. Χωρίς να μπούμε σε
λεπτομερή ανάλυση του γιατί η πτώση δεν αφορά "αντικειμενικούς
οικονομικούς παράγοντες", είναι σημαντικό να έχουμε στο μυαλό μας ότι,
αριθμητικά μιλώντας, είναι πιο πολλά τα καπιταλιστικά καθεστώτα και
αυτοκρατορίες που έπαψαν να υπάρχουν τα τελευταία 150 χρόνια παρά τα
σοσιαλιστικά/κομμουνιστικά κράτη.
Α, και μην ξεχνάμε την Κίνα! Αν και στις μέρες μας απέχει
πολύ από το να θεωρηθεί αυστηρά σοσιαλιστική, εφόσον χαλάρωσε πολύ τα μέτρα της
και υβριδοποίησε την οικονομία της από τα τέλη του '80, επισήμως ακόμη
κυβερνάται από το Κομμουνιστικό Κόμμα, η κυβέρνηση του οποίου ελέγχει όλη την
οικονομία, η οποία είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες στον κόσμο. Χωρίς
να αναφέρουμε καν το ότι η Κίνα εξελίσσεται πλέον σε παγκόσμια υπερδύναμη.
"Ναι, αλλά τι έχετα να πείτε για όλους αυτούς που
σκοτώθηκαν από τις κομμουνιστικές/σοσιαλιστικές δικτατορίες";" Τι
γίνεται με εκείνους; Πράγματι, πολλοί άνθρωποι πέθαναν στις σοσιαλιστικές χώρες
όσο το σύστημα διαμορφωνόταν αλλά 1) οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν τα
πραγματικά νούμερα, ανεβάζοντας τον αριθμό των θυμάτων δέκα ή και εκατό φορές
για ιδεολογικούς και προπαγανδιστικούς λόγους, και 2) οι άνθρωποι έχουν την
τάση να υποβαθμίζουν και να παρερμηνεύουν τις συνέπειες μιας αντικειμενικής
ιστορικής διαδικασίας που λαμβάνει χώρα μετά από μια καθεστωτική αλλαγή, με το
να τα ρίχνουν όλα στον κομμουνισμό/σοσιαλισμό, ενώ ήταν αυτά ακριβώς τα
συστήματα τα οποία βελτίωσαν την ποιότητα ζωής εκατοντάδων εκατομμυρίων. Τα
αντι-σοσιαλιστικά κλισέ, εξυπηρετούν επίσης την καχυποψία απέναντι στα
εναλλακτικά μονοπάτια που ακολούθησαν τα κυρίαρχα κράτη κατά τον 20ο αιώνα.
Μέσα στην ιστορία, όποτε συνέβη επανάσταση ή αλλαγή
καθεστώτος, πάντοτε συνοδευόταν από αιματοχυσία, συνήθως με τη μορφή εμφυλίων
πολέμων και καταστολής. Υπό αυτή την οπτική, μπορούμε να μιλήσουμε για τη φρίκη
της Γαλλικής Επανάστασης, όταν είχαν να εκτελέσουν τόσο μεγάλο αριρθμό ανθρώπων
που έπρεπε να ανακαλύψουν την γκιλοτίνα για να τους αποκεφαλίζουν πιο γρήγορα
(και αυτό θεωρήθηκε ανθρωπιστικό εκείνη την εποχή!). Μπορούμε επίσης να
μιλήσουμε για τα θύματα και όλους όσους εκτελέστηκαν κατά τις μεταρρυθμίσεις
της γης στην Αγγλία και σε αντίστοιχες διαδικασίες στη Γερμανία, την Ισπανία,
την Ολλανδία και οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Αν πάρουμε κάθε περίπτωση
ξεχωριστά και τη συγκρίνουμε με το τί συνέβη στην Σοβιετική Ένωση και στην
Κομμουνιστική Κίνα στα πρώτα τους χρονια, μέσω ποσοστών, οι αριθμοί θα είναι
συγκρίσιμοι - μάλιστα, οι Σοβιετικοί δεν ήταν όσο κακοί ήταν οι Ευρωπαίοι
"ομόλογοί" τους έναν αιώνα πριν από αυτούς.
Είναι η γέννηση της ιστορίας, η ίδια η ιστορία που πάντα
σφυρηλατείται στο αίμα, τον πόνο και τα βάσσανα. Ρίξτε μια ματιά στην Αμερικανική
ιστορία, για παράδειγμα, για να δείτε πόσοι ιθαγενείς έχασαν τη ζωή τους και
πόσοι έπρεπε να πεθάνουν στον Αμερινάνικο Εμφύλιο Πόλεμο, ώστε οι Η.Π.Α. να
σχηματιστούν με τη σημερινή τους μορφή. (Σημείωση: Αναλυτικότερα για αυτό
το θέμα στο κείμενό μου "Δύση")
Κι έτσι ερχόμαστε στο επόμενο επιχείρημα.
Αν θέλουμε να μιλήσουμε για τα θύματα του Κομμουνισμού,
πρέπει να μιλήσουμε και για τα θύματα του Καπιταλισμού. Είναι δύσκολο να πούμε
πότε ακριβώς ξεκίνησε, αλλά, χάρην επιχειρήματος, ας πούμε το 1776 (χρονιά που
ο Άνταμ Σμιθ τυπικά εξήγησε τους μηχανισμούς του καπιταλισμού και της ελεύθερης
αγοράς στο έργο του "Ο πλούτος των Εθνών", αν και, στην πράξη, ο
καπιταλισμός σχηματίστηκε αιώνες πιο πριν). Μπορούμε να μιλήσουμε για το
Τριγωνικό Εμπόριο Σκλάβων (οι Αφρικάνοι σκλάβοι αρχικά χρησιμοποιούνταν απ'
τους καπιταλιστές για τις καλλιέργειες ζάχαρης) που είχε ως αποτέλεσμα
εκατομμύρια θανάτους. Μπορούμε να πούμε για τους Κινέζικους πολέμους για
το όπιο και για τη μεταγενέστερη επιδημία του οπίου, όταν Βρετανικές εταιρείες
ανάγκασαν την Κίνα να αγοράσει ναρκωτικά -ορισμένοι υπολογόζουν πως το 10% του
Κινεζικού πληθυσμού έπεσε θύμα του οπίου. Μπορούμε να πούμε για όλους τους
ιμπεριαλιστικούς πολέμους, συμπεριλαμβανομένου του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Ή να
πουμε για την αποικιοκρατία και για όλους τους αποικιοκρατικούς πολέμους, τις
συνέπειες των οποίων ακόμη βιώνουν οι λαοί της Αφρικής, ενώ οι εμφύλιοι πόλεμοι
συνεχίζουν να σκοτώνουν χιλιάδες κάθε χρόνο, ως αποτελεσμα των εθνικών συνόρων
τα οποία απερίσκεπτα όρισαν οι Ευρωπαικές δυνάμεις, μη λαμβάνοντας καθόλου
υπόψη την οργανική εθνική/φυλετική σύνθεση των περιοχών αυτών.
Αν ήταν να υπολογίσουμε τον αριθμό των θυμάτων της
ελεύθερης αγοράς και του Καπιταλισμού, το νούμερο θα προσέγγιζε, κυριολεκτικά,
τα εκατοντάδες εκατομμύρια.
Ας σταματήσουμε λοιπόν να βλέπουμε τον κόσμο και την
ιστορία σαν "άσπρο-μαύρο", διηγούμενοι τρομακτικές ιστορίες για τα
"διαβολικά κομμουνιστικά καθεστώτα" και πως "ο Μαρξισμός είναι
υπεύθυνος για πάνω από εκατό εκατομμύρια θανάτους" και άλλες ιδεολογικές
ανοησίες που τείνουν να αντικαταστήσουν τη γνήσια ανάλυση και κατανόηση. Ας μη
βάζουμε απλουστευτικές ταμπέλες στο καθετί.
Δεν υποστηρίζω τον Σοσιαλισμό. Θα ήταν κάπως χαζό και
αφελές να σκεπτόμαστε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Αυστραλία και οι χώρες της
Δυτικής Ευρώπης θα ήταν ικανές να μετατραπούν σε πλήρως Κομμουνιστικές σε αυτή
τη φάση. Είναι απλώς μη ρεαλιστικό, δεδομένης της τωρινής κοινωνικοοικονομικής σύνθεσης
και της Δυτικής νοοτροπίας (ο Καπιταλισμός δεν είναι τόσο κακός στο κάτω-κάτω,
πολύ καλύτερος από τη Φεουδαρχία, για παράδειγμα!). Άλλωστε, κάθε χώρα/κοινωνία
έχει το δικό της πεπρωμένο και δεν πιστεύω ότι ο Δυτικός κόσμος μπορεί ή θα
έπρεπε να δοκιμάσει τον Κομμουνισμό πολύ σύντομα (υπάρχουν ορισμένοι
διανοούμενοι, όπως ο Anatoly Wasserman, που υποστηρίζουν ότι ο "Ψηφιακός
Σοσιαλισμός" θα είναι επιτεύξιμος σε παγκόσμια κλίμακα μέσα από μια ομαλή
μετάβαση και θα ήταν αρκετά καλός για να αντέξει στο χρόνο, όμως τέτοιες
αντιλήψεις ακόμη παραμένουν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας και δεν
πιστεύω ότι είναι εφικτές για τα επόμενα είκοσι ή τριάντα χρόνια).
Είναι αναγκαίο να σταματήσουμε να βλέπουμε την ιστορία
και την πραγματικότητα μέσα από απλοικά κλισέ που δημιούργισε ο Γκέμπελς και
έπειτα παγιώθηκαν τις δεκαετίες της Ψυχροπολεμικής προπαγάνδας.
Να σκεφτούμε. Να γνωρίζουμε τα δεδομένα. Να ψάχνουμε για
αναλογίες. Να βλέπουμε τα πράγματα από μια διευρυμένη οπτική. Να τα συγκρίνουμε
όλα μεταξύ τους.
Εμείς, ως ανθρωπότητα, δεν θα γίνουμε ποτέ ικανοί να
προχωρήσουμε μπροστά αν δεν αρχίσουμε να σκεφτόμαστε και να αναλύουμε τα
πράγματα ολιστικά. Δεν θα προχωρήσουμε μπροστά, αν δεν δούμε την ιστορία
αντικειμενικά και αν δεν κατανοήσουμε εις βάθος το παρελθόν μας. Τετριμμένα
αντι-ιστορικά προπαγανδιστικά επιχειρήματα απέναντι στις πραγματικά υπαρκτές
σοσιαλιστικές εμπειρίες δεν έχουν να προσφέρουν τίποτα.
